Yeni Anayasa Düzenlemesi Fiili Diktatörlüğe “Hukuki Boyut” Kazandıracak!

Devlet yönetimini adeta tek adama bağlayan anayasa teklifi şunları getiriyor…

* Cumhurbaşkanı yürütmenin başı olacak ve başbakanlık kalkacak.
* Mevcut anayasadaki “Cumhurbaşkanı seçilen kişinin, varsa siyasi partisi ile ilişiği kesilir” ifadesi kaldırılıyor.
* Cumhurbaşkanı, üyeliği bulunan partinin genel başkanı da seçilebilir.
* Cumhurbaşkanı, yardımcılarını ve bakanları atayıp görevden alabiliyor. Atanan cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakanların varsa meclisle ilişiği kesiliyor.
* Partili cumhurbaşkanının, iki cumhurbaşkanı yardımcısının olması öngörülüyor.
* Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri, yetkileri ve teşkilat yapılarının, cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenmesi isteniyor.
* Cumhurbaşkanına, meclisi fesih yetkisi veriliyor, bu durumda kendi görevi de sona eriyor.
* Cumhurbaşkanı hakkında bir suç işlediği iddiasıyla TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebiliyor. Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşür ve üye tam sayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verebiliyor. Kurulacak komisyonda yapılacak soruşturma sonunda meclis oylamasına gidiliyor. Üye sayısının 3’te 2’sinin evet demesi durumunda Cumhurbaşkanı Yüce Divan’a sevk ediliyor.
* Hakkında soruşturma kararı bulunan Cumhurbaşkanı seçim kararı alamıyor. Yüce Divan’da seçilmeye engel bir suçtan mahkum edilen Cumhurbaşkanının görevi sona eriyor.
* Kanun teklif etme yetkisi milletvekilinde. Ancak, Cumhurbaşkanına istisna olarak bütçe kanununu hazırlama, sunma yetkisi ve görevi veriliyor. Bütçe, Meclis’in onayıyla kabul ediliyor.
* Cumhurbaşkanına olağanüstü hal ilan etme yetkisi veriliyor. İlan edilen OHAL’i gerekli görülen hallerde kısıtlama, uzatma, kaldırma yetkisi TBMM’ye veriliyor.
* Üst düzey kamu görevlilerinin atanması usulleri Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile belirleniyor.
* Cumhurbaşkanlığına kamu tüzel kişiliği kurma görevi veriliyor.
Cumhurbaşkanı seçilme yeterliliklerine dair mevcut anayasadaki hükümler korunurken, “Türk vatandaşı” olması ibaresi, “Doğuştan Türk vatandaşı” olması şeklinde değiştiriliyor.
* Cumhurbaşkanlığı’na TBMM’deki siyasi parti grupları, son genel seçimlerde yüzde 5 oy almış siyasi partililer, en az yüz bin seçmenin aday gösterebilmesi öngörülüyor.
* Mevcut
* Anayasada 550 olarak öngörülen milletvekili sayısı 600’e çıkarılıyor.
* Milletvekili seçilme yaşı 25’ten 18’e düşürülüyor.
* 4 yılda bir yapılan TBMM seçimleri ile 5 yılda bir yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin, birleştirilerek 5 yılda bir aynı gün yapılması öngörülüyor.
* Savaş sebebiyle TBMM ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri bir yıl ertelenebiliyor ve bu işlem tekrarlanabiliyor.
* TBMM’de her hangi bir milletvekilliği koltuğunun boşalması halinde aynı partiden sıradaki yedek milletvekilinin boşalan koltuğa getirilmesi öngörülüyor.
* TBMM’nin Bakanlar Kurulu’nu ve Bakanları denetleme yetkisi elinden alınıyor.
* TBMM’nin en önemli denetim mekanizmalarından gensoru ve meclis soruşturması yetkileri kaldırılıyor.
* Anayasanın yargı yetkisi Türk milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır hükmüne “ve tarafsız” ifadesi ekleniyor.
* Disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kaldırılıyor.
* HSYK (Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu) üye sayısı 22’den 12’ye düşürülüyor. Yarısı meclis tarafından seçilecek. Diğer üyeleri ise Cumhurbaşkanı atayacak. Jandarma Genel Komutanlığı MGK’dan çıkacak.
Not: Hazırlanan yeni anayasa taslağı TBMM Anayasa Komisyonunda görüşülerek bazı maddeleri (yedek milletvekilliği başta olmak üzere) taslaktan çıkartılarak halk oylamasına sunulmak üzere kabul edildi.

Yakup ŞEN