Torba Kanun’da milyonlarca kişi için düzenlemeler olsa da kanunu sabırsızlıkla bekleyen kesimlerin başında GSS borçluları geliyor. Yaklaşık iki milyon kişi 1 Ocak 2012’den beri SGK’ya borçlu durumdaydı. Torba Kanun’la bu konuda yeni bir sayfa açıldı. Peki GSS affının detaylarında neler var? İşte bu konuda en fazla sorulan sorular ve cevapları…
Af kimleri kapsıyor
Af veya yapılandırma kapsamına giren GSS borçluları üçe ayrılıyor;
- 1 Ocak 2012’den sonra bugüne kadar hiç gelir testine gitmemiş olanlar.
- Gelir testine girmekle birlikte testi geç yaptırdığı için, testten önce SGK tarafından en yüksek prim tutarından borçlandırılmış olanlar.
- Gelir testini zamanında yaptırdığı halde, ödemekle yükümlü olduğu primleri zamanında ödememiş olanlar.
Torba Kanun bu üç kesim için de af/yapılandırma imkânı sağlıyor.
Borçlulara hangi haklar tanınıyor?
GSS borçlularından hiç gelir testi yaptırmamış olanlara öncelikle yeni bir hak tanınıyor. Bu kişiler şimdi gelir testi yaptırırlarsa, çıkacak sonuca göre işlem yapılacak. Eğer en düşük gelir grubundalarsa yani aile içi kişi gelirleri asgari ücretin 1/3’ünden az ise, hiç prim ödemeyecekleri gibi birikmiş borçları da tamamen silinecek. Gelir düzeyleri daha yüksek çıkarsa, buna göre geçmiş prim borçları da yeniden hesaplanacak.
Diğer grup yani gelir testini geç yaptırdığı için SGK’nın resen tescil ettiği ve en yüksek tutardan borç çıkardığı kişilere de hak tanınıyor. Bunların gelir testini geciktirdikleri sürede tavandan biriken borçları, gelir testi sonrası prim tutarları esas alınarak yeniden hesaplanacak.
Hangi tarihe kadar olan borçlar kapsamda?
30 Nisan 2014 tarihine kadar geçen döneme ait GSS borçları kapsama giriyor. Bu tarihten sonraki dönemler kapsamda değil.
Başvuru tarihleri neler?
İlk defa gelir testine başvuracak olan borçluların 31 Mart 2015 tarihine kadar gelir testi için bulunduğu yerdeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarına başvurmaları gerekiyor. Gelir testinde gelirleri en düşük seviyede çıkarsa sorun yok, borçları tamamen silinmiş oluyor. Eğer gelir seviyeleri daha yüksek çıkmışsa, en geç 30 Nisan 2015 tarihine kadar SGK’ya peşin ödeme veya taksitlendirme için başvurmaları gerekiyor. Torba Kanun’dan önce gelir testi yaptırmış olmakla birlikte borcunu ödememiş olanlar için de yine son başvuru tarihi 30 Nisan 2015.
30 Nisan 2015’e kadar yapılan başvuruda borcu peşin ödemeyi seçtiyseniz, en geç 1 Haziran 2015 tarihine kadar ödemeyi yapmanız gerekiyor. Taksitli ödemeyi tercih ettiyseniz yine aynı tarihe kadar ilk taksiti ödemiş olacaksınız.
Nereye başvurmak gerekiyor?
Gelir testi yaptırmamış olanlar gelir testi için bulundukları ilçedeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına başvuracaklar. Prim borcunu ödemek veya taksitlendirmek için ise yine bulundukları yerdeki SGK müdürlüğüne başvurmaları gerekiyor.
Peşin mi taksitle mi ödemeli?
Borçluların en fazla sorduğu soruların başında “Borcumu peşin mi ödesem kârlı olur taksitle mi” sorusu geliyor. Burada karar tamamen kişinin tercihine kalmış. Örneğin 5000 TL borcunuz varsa ve bunu taksitle ödemek istiyorsanız, taksit sayısına göre;
- 6 taksitle ödemek isterseniz toplamda 5.250 TL
- 9 taksitle ödemek isterseniz 5.350 TL
- 12 taksitle ödemek isterseniz 5.500 TL
- 18 taksitle ödemek isterseniz 5.750 TL
ödeyeceksiniz. Taksitlendirmedeki vade farkının genelde banka kredi oranlarından düşük olduğunu hatırlatmış olalım. Ayrıca iki ayda bir taksit ödeneceği için 18 taksit için 36 aya kadar vadelendirilmiş oluyor.
Taksit aksarsa ne olur?
Borcunu taksitli ödemeyi seçen borçluların, bir yıl çerisinde en fazla iki taksiti aksatma hakkı var. 3. taksit de aksarsa yapılandırma bozuluyorve genel hükümlere göre borç takibi başlıyor.
Cari dönem primleri ne olacak?
GSS borcunuzu taksitlendirdiniz ve taksitleri aksatmadan ödüyorsunuz. Fakat bu arada cari ay primleriniz de tahakkuk ediyor. İşte yapılandırma hakkınızın devam etmesi için hem taksitlerinizi hem de cari ay primlerinizi düzenli ödemeniz gerekiyor. Taksitlerde olduğu gibi cari primlerinizde de en fazla iki ay aksatma hakkınız var. 3. ayı aksatmanız halinde, taksitlerinizi düzenli ödeseniz bile yapılandırma kapsamından çıkarılıyorsunuz.
TURGUT DURAK -MALİMÜŞAVİR
