Yaz aylarında hava sıcaklığı arttıkça tüm canlılar gibi insanların da su ihtiyacı artar. Kaynağı bilinmeyen sular ve soğuk ortamda muhafaza edilmeyen gıdalarla ve dışarıda satılan yiyeceklerin tüketilmesi sonucu çevreden mikrop bulaşması da kolaylaşıyor. Bu da özellikle yaz aylarında artan ishal şikayetine neden oluyor. Liv Hospital Ankara Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Adnan Gülsoy ‘’Tüm dünya için ciddi bir problem olan ishalden yılda 2-3 milyon insanın hayatını kaybediyor’’ dedi. Uzm. Dr. Adnan Gülsoy özellikle yaz aylarında ishalden korunmanın püf noktalarına dikkat çekiyor.
İshalle barsak hareketleri de artar. Sindirim tamamlanamaz, bu sebeple normalden daha sık olarak ve sulu dışkı çıkarılır. İshal sebepleri arasında ilk sırayı mikroplar alır. En önemli ve yaygın olanı mikrobik ishallerdir. Ayrıca çeşitli ilaçlar, antibiyotikler, bazı mide ve barsak hastalıkları, bazı hormonal hastalıklar, aşırı stres-heyecan, seyahatler, yeme-içme alışkanlığında değişme, yüzmek için girilen kıyı suları, dere ve göllerde yutulan sular da ishale sebep olurlar.
Bir günde ikiden fazla dışkı yapmak, dışkının cıvık-şekilsiz veya su kıvamında olması; bulantı, karın ağrısı (özellikle göbek etrafında veya karnın alt bölümünde), ateş, dışkıda kan veya mukuslu görüntü, dışkının yapıldığı halde tam rahatlayamama hissi, fazla su kaybına bağlı olarak susuzluk hissi ve ağız kuruması, baş dönmesi, göz kararması, cildin kuruması, gözlerin çökük gibi görünmesi olabilir. Daha ağır vakalarda böbreklerin bozulmasına bağlı idrar çıkaramama, kalp yetmezliği ve şuur kaybı olabilir.
Erken teşhis önemli
İlk iş başlangıçta meyve sebze yemeyi kesmek ve kaybedilen sıvı miktarını takip edip mümkün olduğunca su, ayran, maden suyu içerek kaybı telafi etmek olmalıdır. Bu tedbirlerle birlikte enfeksiyon hastalıkları polikliniğine gidip muayene ve tetkik olunmalıdır. İshal mikrobik, paraziter, geçici veya besin zehirlenmesi şeklinde olabilir. Tetkik sonucuna göre bir an evvel tedaviye başlanmalıdır.
Nasıl korunabiliriz?
· Gıda maddelerini satın alırken soğuk zincir şartlarına uygun üretilip muhafaza edildiğinden emin olunmalıdır. Bilhassa sebze ve meyvelerde oluşan çürüklere dikkat edip tabii renklerindeki canlılığın olmasını görülmelidir.
· Çiğ tüketilen besinlerde daha fazla dikkatli olmak üzere sebzeleri temizleyip, yıkayıp sonra mikroplarını yok etmek için dezenfekte edilmelidir.
· Pişirilen yiyecekler soğutulmadan tüketilip, tekrarlanan ısıtılma girişimleriyle gıda kalitesi bozulmayıp, ısısının oda sıcaklığına ininceye kadar bekletip buzdolabına konulmalıdır.
· İçilen suyun klorlanmış veya kaynadığında hijyenik olarak şişelenmiş olduğundan emin olunmalıdır.
