(04-03-2009 Tarsus Akdeniz Haber Arşivi) 1-25 Mart 2009 tarihleri arasında beyan edilecek 2008 yılı gelirlerinden kira gelirlerinin beyanı başlıyor. Kimlerin kira gelirini beyan edeceği, konut kira geliri beyanında istisna uygulaması, hem konut hem işyeri kira geliri elde edenlerin durumu, kira gelirlerinin beyanı ile ilgili merak ettiğiniz birçok özellikli durumu açıklayacağız.
KİMLER BEYANNAME VERECEK?
Beyana tabi geliri, sadece gayrimenkul sermaye iradından yani kira gelirlerinden ibaret olan mükelleflerden;
1- 2008 yılı içinde (1 Ocak - 31 Aralık 2008 tarihleri arasında) tahsil ettiği konut kira geliri 2 bin 400 TL’yi aşanlar,
2- 2008 yılı içinde işyeri kira geliri elde eden ve bu gelirleri üzerinden tevkif at (vergi kesintisi) yapılanlardan, 2008 yılı kira gelirlerinin brüt tutarı (vergi kesintisi yapılmadan önceki tutarı) 19 bin 800 TL'yi aşanlar,
3- 2008 yılı içinde hem konut hem de işyeri kira geliri elde edenlerden, konut kira gelirinin 2 bin 400 TL'yi aşan kısmı ile tevkif ata tabi tutulmuş işyeri kira geliri toplamı 19 bin 800 TL'yi aşanlar,
4- Konut dışındaki gayrimenkulünü (büro, dükkan, mağaza ya da depo gibi) bedelsiz olarak oğluna, kızına, annesine, babasına, kardeşine ya da başka kişilere tahsis edenler,
5- Konutlarını oğlu, kızı, torunu, kardeşi, annesi, babası, büyük annesi ve büyük babası dışındaki kişilere kullanımları için bedelsiz olarak tahsis edenler,
6- İşyerini vergi kesintisi yapma zorunluluğu olmayanlara (örneğin basit usulde vergiye tabi olan mükelleflere veya yabancı elçiliklere) kiralayanlar,
7- Diğer mal ve haklardan kira geliri elde edenler, Yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek zorundalar.
KONUT KİRA GELİRİ ELDE EDENLER
2008 yılında elde edilen konut kira gelirlerine 2 bin 400 TL konut kira geliri istisnası uygulanacak.
Buna göre 1 Ocak–31 Aralık 2008 tarihleri arasında tahsil ettiği konut kira geliri 2 bin 400 TL'yi aşanlar, elde ettikleri konut kira gelirlerini 25 Mart akşamına kadar verecekleri yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edecekler.
Beyan edilen konut kira gelirinden önce istisna tutarı, sonra tercihe göre yüzde 25 götürü gider veya kira gelir elde edilen gayrimenkulle ilgili giderler düşülecek. Kalan tutar üzerinden vergi hesaplanacak. Hesaplanan verginin ilk taksiti mart ayı sonuna kadar ödenecek. 2008 yılında tahsil ettiği konut kira geliri 2 bin 400 TL'yi aşmayanlar ise beyanname vermeyecekler.
KİMLER İSTİSNADAN YARARLANAMAYACAK?
Ticari, zirai veya mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek zorunda olanların (yani konfeksiyonlar, bakkal, kitapçı, tamirci, mobilyacı, yedek parçacı, nakliyeci, avukat, doktor gibi kişilerin) konut kira gelirlerinin olması halinde, istisnasından yararlanamazlar.
Konut dışındaki gayrimenkullerden, örneğin işyerlerinden elde edilen kira gelirleri için istisnadan yararlanılamaz.
Konutlardan elde edilen kira gelirleri beyan edilmez ya da eksik beyan edilirse, istisnadan yararlanılamaz
Ancak, idarece herhangi bir tespit yapılmadan önce, süresinde beyan etmedikleri veya süresinde verdikleri beyannamelerde yer almayan konut kira gelirlerini, kendiliklerinden, süresinden sonra verecekleri beyanname ile beyan edenler, kiranın elde edildiği yıl için tespit edilen istisnadan yararlanabilecekler.
HER BEYANNAME VERENİN VERGİ ÖDEMESİ ŞART DEĞİL.
2008 yılında 19 bin 800 TL'nin üzerinde işyeri kira geliri elde edenler, 25 Mart akşamına kadar beyanname verecekler. Sadece işyeri kira geliri elde etmiş olup, kira geliri toplamı 19 bin 800 TL'yi aşmayanlar ise beyanname vermeyecek. Ancak 19 bin 800 TL'nin altında işyeri kira geliri elde edenlerin beyanname vermemesi için, kira ödemesi üzerinden kiracının stopaj (vergi kesintisi) yapmış olması gerekiyor. İşyeri kira geliri üzerinden stopaj yapılmamışsa ve 2008 yılında elde edilen işyeri kira gelirinin tutarı 960 TL'yi aşıyorsa beyan edilecek.
Örneğin, işyeri basit usulde vergilendirilen bir mükellefe kiralanmışsa, söz konusu mükellefler stopaj yapmak zorunda olmadıklarından, elde edilen işyeri kira gelirinin tutarı 960 TL'yi aşıyorsa beyan edilmesi gerekiyor.
Vergiye tabi başka gelirlerin de bulunması halinde, işyeri kira gelirinin beyan edilip edilmeme durumu özellik arz ediyor. İşyeri kira gelirinin beyan edilmemesi veya verilen yıllık gelir vergisi beyannamesine dahil edilmemesi için, sadece işyeri kira gelirinin değil, vergiye tabi gelirlerin toplamının (tek işverenden alınan ücret ve birden fazla işverenden alınmış olmakla birlikte, birden sonraki işverenden alınan ücret toplamı 19.800 TL'yi aşmayan ücret gelirleri hariç) 19.800 TL'yi aşmaması gerekiyor.
Kira gelirinin 19 bin 800 TL'yi aşması halinde, aşan kısmın değil tamamının beyan edilmesi gerekiyor. Ancak her beyanname verenin vergi ödemesi gerekmeyecek. Bazıları üste vergi iadesi alacaklar.
TURGUT DURAK
